Viêm phổi thở máy / Viêm phổi bệnh viện là gì?
- Viêm phổi thở máy / Viêm phổi bệnh viện là gì?
Viêm phổi bệnh viện là viêm phổi xuất hiện sau 48 giờ nhập viện.
Viêm phổi thở máy là viêm phổi xảy ra 48 giờ sau khi đặt ống nội khí quản.
Viêm phổi thở máy / Viêm phổi bệnh viện (VPTM / VPBV) làm gia tăng thời gian nằm viện, tăng chi phí và tăng tỷ lệ tử vong. Căn nguyên gây VPTM / VPBV thường do các vi khuẩn bệnh viện kháng rộng rãi các thuốc kháng sinh, biểu hiện lâm sàng thường không rầm rộ dẫn đến khó chẩn đoán sớm, khó điều trị, chi phí điều trị cao.
- Đối tượng nào dễ mắc VPTM / VPBV?
- Tuổi cao > 55 tuổi
- Bệnh hô hấp kèm theo: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản
- Suy giảm miễn dịch
- Nằm lâu, hôn mê
- Điều trị kháng sinh kéo dài, phổ rộng
- Đa chấn thương, suy dinh dưỡng
- Viêm phổi bệnh viện chẩn đoán như thế nào?
Theo IDSA, VINACEM 2017
Sau 48 h nhập viện xuất hiện các dấu hiệu lâm sàng, cận lâm sàng sau:
• Có ít nhất một trong số các triệu chứng sau:
– Sốt >38° C hoặc < 36°C mà không tìm thấy nguyên nhân gây sốt khác
– Bạch cầu 12000 GB/mm³
– Thay đổi ý thức ở người >70 tuổi mà ko do căn nguyên khác
VÀ có ít nhất 2 dấu hiệu sau:
• Đờm mủ hoặc đờm thay đổi màu sắc
• Ho hoặc khó thở tăng lên, khám phổi có ran nghi ngờ
• Dấu hiệu khí máu xấu đi hoặc cần thông khí nhân tạo
• Triệu chứng Xquang phổi:
– Hình ảnh gợi ý viêm phổi (hội chứng đông đặc phế nang)
– Thâm nhiễm mới hoặc nặng lên của tổn thương cũ
Ngoài ra: làm các xét nghiệm marker viêm (CRP, Procalcitonin) và nuôi cấy đờm / máu định hướng căn nguyên phù hợp.
- Điều trị VPTM / VPBV như thế nào?
Điều trị kháng sinh càng sớm càng tốt
Lựa chọn kháng sinh ban đầu theo kinh nghiệm dựa trên căn nguyên vi khuẩn nghi ngờ và mức độ đề kháng dựa trên dữ liệu vi sinh gần nhất
Điều chỉnh kháng sinh dựa trên kết quả xét nghiệm vi khuẩn và kháng sinh đồ
- Tiên lượng VPTM / VPBV như thế nào?
Hiện nay do tình trạng gia tăng bệnh nhân thở máy cao tuổi, nằm dài ngày tại các khoa hồi sức tích cực, kèm theo leo thang mức độ đề kháng kháng sinh của các vi khuẩn bệnh viện nên tiên lượng điều trị của các bệnh nhân VPTM / VPBV ngày càng khó khăn.
Theo các báo cáo, tỷ lệ tử vong của viêm phổi liên quan đến viêm phổi thở máy dao động từ 20 – 50%.
Ths.BS Trần Văn Bắc
Phó Trưởng Khoa Cấp Cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
